Blog

31 lipca 2023 r. Komisja Europejska (KE) przyjęła ostateczny tekst aktu delegowanego ustanawiającego Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESSZR; ang. European Sustainability Reporting Standards; ESRS).

Podobnie jak wcześniejsze projekty, przyjęty akt delegowany obejmuje 12 standardów:

• dwa standardy przekrojowe (ESRS 1 i ESRS 2), które określają podstawowe zasady raportowania (m.in. ocenę istotności (materiality assessment), zagadnienie należytej staranności (due diligence), zakres raportowania w łańcuchu wartości (value chain)) oraz obowiązkowe ujawnienia mające zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw (niezależnie od oceny istotności);
• 10 standardów tematycznych obejmujących zagadnienia środowiskowe (ESRS E1-E5), społeczne (ESRS S1-S4) i związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (ESRS G1).

ESRS określają szczegółowe wymogi raportowania zagadnień zrównoważonego rozwoju doprecyzowując w ten sposób ogólne wytyczne zawarte w obowiązującej od stycznia 2023 r. dyrektywie dotyczącej sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD). Dyrektywa powinna być implementowana do polskiego porządku prawnego do lipca 2024 r.

Podstawowym celem dyrektywy CSRD jest zapewnienie, aby sprawozdania przedsiębiorstw dotyczące zagadnień zrównoważonego rozwoju zawierały informacje istotne i wiarygodne, przedstawione w sposób zrozumiały oraz zapewniający ich porównywalność i weryfikowalność – i dzięki temu zrównanie sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju ze sprawozdawczością finansową.

Opublikowany w czerwcu br. projekt ESRS został poddany publicznym konsultacjom, w następstwie których KE wprowadziła do niego dalsze zmiany istotnie modyfikując ostateczny dokument w stosunku do projektu przekazanego KE przez EFRAG (Europejską Grupę Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej) w listopadzie 2022 r.

Wstępna analiza zmian w stosunku do wersji z czerwca 2023 r. wskazuje, że KE:

• ujednoliciła terminologię dotyczącą istotności finansowej (financial materiality) w celu uzgodnienia jej z terminologią zawartą w standardach raportowania zrównoważonego rozwoju opracowanych przez IFRS/ISSB;
• choć ujawnienia dotyczące klimatu (ESRS E1) nie staną się obowiązkowe dla wszystkich przedsiębiorstw (jak proponował EFRAG), przedsiębiorstwo, które uzna, że zagadnienia związane ze zmianami klimatu nie są dla niego istotne, będzie musiało przedstawić w raporcie szczegółowe konkluzje wynikające z dokonanej oceny istotności w tym zakresie;
• w odpowiedzi na postulaty uczestników rynku finansowego, administratorów wskaźników referencyjnych i instytucji finansowych związanych z ich własnymi obowiązkami ujawnień, jeżeli przedsiębiorstwo uzna, że informacje, których ujawnienia wymaga punkt danych (data point) wynikający z przepisów UE wskazanych w Załączniku B (Appendix B) do ESRS 2 (tj. z rozporządzenia SFDR, rozporządzenia BMR, rozporządzenia CRR lub Europejskiego prawa o klimacie), nie są dla niego istotne, będzie ono musiało wyraźnie wskazać, że dany punkt danych jest „nieistotny”; w odniesieniu do pozostałych obowiązków ujawnieniowych (Disclosure Requirements) i punktów danych, które przedsiębiorstwo uznało za nieistotne, przedstawienie uzasadnienia dokonanej oceny będzie nadal dobrowolne;
• ponadto, przedsiębiorstwo zobowiązane będzie do umieszczenia w sprawozdaniu zestawienia wskazującego w jakich punktach (częściach) zawarte są informacje wymagane przez punkty ujawnień wynikające z przepisów UE, o których mowa powyżej, co również powinno ułatwić korzystanie ze sprawozdania uczestnikom rynku finansowego, administratorom wskaźników referencyjnych i instytucjom finansowym.

Przy okazji KE podkreśliła, że poddanie poszczególnych zagadnień zrównoważonego rozwoju ocenie istotności (materiality assessment) nie oznacza, że ich ujawnienie ma charakter dobrowolny. Przeciwnie, zagadnienie, które w procesie oceny istotności zostanie uznane za istotne podlegać będzie obowiązkowemu ujawnieniu, a sam proces oceny istotności będzie podlegał weryfikacji w ramach atestacji (badania) sprawozdania przeprowadzanego przez niezależnego dostawcę usług atestacyjnych.

Przyjęcie aktu delegowanego przez KE rozpoczyna dwumiesięczny (z możliwością przedłużenia o kolejne dwa miesiące) okres kontroli (scrutiny period) przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej. Po upływie okresu kontroli oraz jeżeli żaden z tych organów nie wyrazi sprzeciwu, ESRS zaczną się stosować od dnia 1 stycznia 2024 r.

1 stycznia 2024 r. to także początek pierwszego okresu raportowania zgodnie z CSRD i ESRS dla wszystkich przedsiębiorstw obecnie zobowiązanych do sporządzania oświadczeń na temat informacji niefinansowych na podstawie dyrektywy NFRD i art. 49b ustawy o rachunkowości.

Raportowanie na podstawie dyrektywy CSRD w oparciu o standardy ESRS stanowi rewolucję w stosunku do dotychczasowych zasad raportowania. Oprócz wyzwań związanych z samym procesem raportowania, w tym wyznaczeniem osób odpowiedzialnych i przygotowaniem systemów informatycznych do zbierania i przetwarzania wymaganych danych, znaczącym wyzwaniem dla przedsiębiorstw – przynajmniej w początkowym okresie – będzie przeprowadzenie oceny istotności i ustalenie w jej ramach, jakie zagadnienia są istotne i w związku z tym podlegają raportowaniu w danym okresie.

AUTOR: Borys Sawicki, Kancelaria SK&S