Blog

Stowarzyszenie rozpoczęło dialog z agendami rządowymi: Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Polską Agencją Inwestycji i Handlu (PAIH) dotyczący wsparcia i jak najszybszego wdrożenia rozwiązań, które pomogą mniejszym firmom dostosować się do zasad ESG. Efektem współpracy członków Polskiego Stowarzyszenia ESG – korporacji i dużych polskich firm, z przedstawicielami PARP i PAIH, ma być powołanie komitetu roboczego, który pomoże wypracować programy wsparcia MSP w zrównoważonej transformacji. 

Duże organizacje mają świadomość, że strategia i raportowanie ESG ich nie ominie. Mniejsze firmy często nie zdają sobie jeszcze z tego sprawy. Z raportu Polskiego Stowarzyszenia ESG: „Koszty i Wyzwania ESG” wynika, że ponad połowa firm zatrudniających od 50 do 500 pracowników nie słyszała nawet o ESG, a tylko 20 proc. zamierza w ogóle opracować strategię zrównoważonego rozwoju.

Niestety dla wielu przedsiębiorstw ta niewiedza może mieć bardzo negatywne skutki. Bo choć mniejsze firmy nie zostaną objęte na razie obowiązkowym publikowaniem raportów niefinansowych, to przedstawienia wielu danych będą od nich wymagali kontrahenci zobowiązani do „badania” swoich łańcuchów dostaw. To oznacza, że praktycznie wszystkie firmy, które współpracują z dużymi korporacjami będą musiały dostarczać dane niefinansowe. Z danych Krajowej Izby Gospodarczej wynika, że do końca 2024 roku aż 37 tysięcy firm z sektora MSP zostanie poproszonych o przedstawienie takich danych, w kolejnych dwóch latach – 99 tysięcy. Dlatego Polskie Stowarzyszenie ESG, widząc to, z jak ogromnym wyzwaniem będzie się mierzyć sektor MSP, postawiło sobie za cel zaangażowanie agend rządowych. 

Takiej pomocy zresztą oczekują przedsiębiorcy. Z badań, które zostały przeprowadzone na zlecenie Polskiego Stowarzyszenia ESG jasno wynika, że aż 41 procent firm uważa, że we wdrażaniu ESG wesprzeć ich powinien rząd, 34 procent – organizacje branżowe, a 30 procent wskazuje na urzędy marszałkowskie i wojewódzkie. 

W ocenie Rady Innowatorów ESG małe i średnie przedsiębiorstwa nie tylko nie wiedzą, czym jest ESG i jak raportować działania zrównoważonego rozwoju, ale przede wszystkim mają problem z przeregulowaniem. – Jeśli przedsiębiorca chciałby być na bieżąco ze wszystkimi nowymi przepisami, musiałby poświęcać na to cztery godziny dziennie – skomentowała dr Anna Partyka-Opiela, partner w kancelarii prawnej DZP. Mniejsi przedsiębiorcy nie mają czasu na wertowanie regulacji, ponieważ w tym czasie walczą o przetrwanie na rynku. – Widzimy ogromną potrzebę naszego zaangażowania się w pomoc sektorowi MSP. Zależy nam na tym, aby nasze programy pomocowe rozwiązywały rzeczywiste problemy. Dlatego tak ważne jest zaangażowane w ich współtworzenie dużych firm i korporacji, bo one wiedzą najlepiej czego będą wymagać od firm, które są w ich łańcuchach dostaw – podkreśliła Maja Wasilewska, Chief Expert PARP. 

Piotr Placha, Manager w Departamencie Analiz i Strategii Rynkowych PAIH, zaznaczył, że odpowiednie przygotowanie polskich mniejszych firm do zrównoważonej transformacji, zbierania i raportowania danych niefinansowych dla wielu będzie oznaczało „być, albo nie być” na rynkach eksportowych. Co roku PAIH otrzymuje ponad 10 tys. zgłoszeń od firm, które poszukują wsparcia publicznego w rozpoczęciu lub rozwinięciu eksportu swoich produktów i usług. One wszystkie muszą mieć świadomość, jakie oczekiwania mogą mieć od nich zagraniczni kontrahenci objęci obowiązkiem raportowania pozafinansowego ESG, nawet jeśli ich samych taki obowiązek nie dotyczy. Na top liście znajdują się obecnie wymagania związane m.in. z liczeniem śladu węglowego. – Wiele polskich mniejszych firm jest w łańcuchach dostaw dużych, także zagranicznych podmiotów lub wysyła swoje produkty i świadczy usługi na eksport. Niektóre firmy mogą więc wypaść z łańcuchów dostaw lub stracić klientów, jeśli nie przygotują się do przekazywania swoim kontrahentom stosownych informacji (wskaźników) w standardach raportowania ESG. Naszym zdaniem największe wyzwanie wśród eksporterów z wdrażaniem wskaźników ESG czeka firmy z branży budowlanej, motoryzacyjnej, meblarskiej, odzieżowej oraz rolno-spożywczej. Dlatego musimy wspólnie opracować plan pomocy polskim przedsiębiorstwom. – powiedział Piotr Placha.

Członkowie Rady podkreślili konieczność edukacji MSP w obszarze zrównoważonego rozwoju i potrzebę właściwej komunikacji tego zagadnienia. Stwierdzili, że trzeba wytłumaczyć firmom, iż ESG nie jest kolejną regulacją, którą można obejść, lecz trzeba będzie się do niej dostosować. Od tego będzie zależało to, czy firmy przetrwają. – Musimy zacząć mówić wprost – to jest nowe prawo, do którego firmy nieuchronnie muszą się dostosować. W przeciwnym wypadku nie będą mogły dalej współpracować z dużymi organizacjami – podkreśliła Magdalena Lejman, z Rohlig SUUS Logistics. 

Jak zaznaczył Jarosław Tomala, global sustainability manager Selena Group obecnie głównym celem dużych firm jest pomoc swoim podwykonawcom, aby nie wypadli z łańcuchów dostaw. – Musimy pomóc małym przedsiębiorcom, to nasz obowiązek. Zwłaszcza, że z wieloma tymi firmami łączą nas długoletnie relacje i przyjaźnie, wspólnie budowaliśmy nasze biznesy – stwierdził Jarosław Tomala. – Edukacja naszych dostawców jest jednym z naszym priorytetów. Zwłaszcza, że mapowanie łańcuchów dostaw pod kątem ESG pokazało także pewne luki w naszej firmie, na które nikt wcześniej nie zwrócił uwagi. Ich eliminacja pozwoliła nam zaoszczędzić parę milionów euro, które mogliśmy przeznaczyć m.in. na podwyżki płac – dodał Tomala. 

Przed małymi i średnimi przedsiębiorcami stoją dwa wyzwania – mówiła z kolei Magda Andrejczuk, ESG director mBank. – Muszą wiedzieć, czy i w jakim zakresie będą objęte raportowaniem – zaznaczyła Andrejczuk.

Jak podkreśliła Katarzyna Teter z Respect Energy powinniśmy stworzyć proste narzędzia do zbierania danych, które mniejszym firmom nie będą zabierały dużo czasu i nie spowodują dodatkowych problemów. Te firmy przecież nie mają możliwości zatrudnienia dodatkowych osób, które zajmą się tylko ESG. – Dla sektora MSP nawet obliczanie śladu węglowego jest na razie abstrakcją – zaznaczył Kamil Woźnica, sustainability & CSR manager SuperDrob. Anna Wojciechowska, head of ESG w ROBYG, zwróciła z kolei uwagę na inną kwestię. Wskazała, że więksi podwykonawcy nie mają generalnie problemu z dostarczaniem danych, ale mniejsze podmioty już tak. – Polska branża budowlana opiera się głównie na małych przedsiębiorcach i tam absolutnie nie ma w tej chwili żadnej wiedzy w temacie ESG. Tam nawet proste deklaracje stanowią problem – podkreśliła Wojciechowska.

W spotkaniu wzięło udział 30 ekspertów zajmujących się szeroko pojętą tematyką ESG. Byli to: Maja Wasilewska (PARP), Piotr Placha (PAIH), Jarosław Tomala (Selena Group), dr Anna Partyka-Opiela (DZP), Magdalena Cumanis (AICPA – CIMA), Dariusz Stachowiak, Zygmunt Hryniewicz (Integrated Professional Solutions), Joanna Molik (Microsoft), Katarzyna Teter (Respect Energy), Jolanta Turek (Szkoła Główna Handlowa), Borys D. Sawicki (SK&S Legal), Joanna Maras i Michał Wróblewski (Santander Bank Polska), dr Tomasz Wiśniewski (GPW), Agnieszka Ozubko (AHK), Anna Wojciechowska (ROBYG), Klara Zamłyńska (ERBUD), Magdalena Lejman (Rohlig SUUS Logistics), Krystian Nowakowski i Tomasz Szczygieł (Dekra), Kamil Woźnica (Super Drob), Ewa Chodowska (Millenium Bank), Dariusz Prymon (Intelligent Technologies), Magda Andrejczuk (mBank).

Kolejne spotkanie rady odbędzie się 16 czerwca 2023 r.