Polska przyspiesza przygotowania do gruntownej transformacji energetycznej. Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), strategiczny dokument określający kierunki rozwoju sektora energii do 2030 roku, wchodzi w końcową fazę opracowywania. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Klimatu i Środowiska, projekt aktualizacji planu ma wkrótce trafić na Komitet Stały Rady Ministrów, a jeszcze latem – do szerokich konsultacji społecznych.
Nowy KPEiK to odpowiedź zarówno na rosnące wyzwania klimatyczne, jak i na oczekiwania Unii Europejskiej wobec państw członkowskich w zakresie dekarbonizacji. Plan uwzględnia dwa scenariusze – bazowy i ambitny. Oba przewidują znaczący wzrost udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w finalnym zużyciu energii, przy czym scenariusz ambitny zakłada wzrost do 32,5% już w perspektywie najbliższych pięciu lat. Symbolicznym potwierdzeniem kierunku zmian była czerwcowa sytuacja, w której produkcja energii z OZE po raz pierwszy przewyższyła w Polsce produkcję z węgla.
Istotnym punktem aktualizacji planu jest rosnąca rola biogazu i biometanu. Jak poinformował wiceminister klimatu Miłosz Motyka, tylko w sektorze elektroenergetycznym planowany jest wzrost mocy zainstalowanej z biogazu z 300 do 420 MW, a w scenariuszu ambitnym – jeszcze więcej. Produkcja biogazu w KPEiK ma osiągnąć poziom nawet 2 miliardów metrów sześciennych rocznie.
Równolegle przygotowywane są zmiany prawne i finansowe, które mają ułatwić realizację inwestycji w biogazownie i biometanownie. Resort klimatu wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zwiększy środki na program „Energia dla wsi” o 2 miliardy złotych – to trzykrotny wzrost względem dotychczasowej puli. W planach są również uproszczenia administracyjne, wsparcie dla większych instalacji, możliwość budowy gazociągów bezpośrednich oraz priorytety w przyłączaniu instalacji biogazowych do sieci.
Ważną zmianą dla rozwoju OZE ma być również modyfikacja zasad aukcyjnych – próg minimalnej dostawy energii zostanie obniżony z 85% do 65% wolumenu określonego w ofercie. Tylko ta korekta ma umożliwić powstanie dodatkowych 40–50 MW mocy z biogazu.
Zwiększenie wsparcia dla rozproszonej energetyki i produkcji odnawialnych gazów może odegrać kluczową rolę w stabilizacji systemu energetycznego, w szczególności w kontekście planowanego odchodzenia od węgla. Równocześnie rozwój biogazowni wpisuje się w szersze procesy gospodarcze – od zagospodarowania odpadów rolniczych, przez zeroemisyjną produkcję żywności, po lokalne modele samowystarczalności energetycznej.
Przygotowywane zmiany legislacyjne, finansowe i infrastrukturalne mają na celu odblokowanie potencjału inwestycyjnego i lepsze wykorzystanie krajowych zasobów – zarówno naturalnych, jak i technologicznych. Przyspieszenie transformacji energetycznej i większy udział OZE, w tym biogazu, mogą nie tylko pomóc Polsce osiągnąć cele klimatyczne, ale też zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i uniezależnić się od importu paliw kopalnych.
Finalna wersja zaktualizowanego KPEiK ma zostać przyjęta przez rząd na przełomie 2024 i 2025 roku.